Người Thụy Điển mừng mùa Giáng Sinh như thế nào? 

Vào mùa Giáng Sinh, người Thụy Điển thích chuẩn bị những món ăn truyền thống, ngon và tụ tập bạn bè của mình. Món ăn Giáng sinh truyền thống của Thụy Điển là các món mặn và đồ ngọt ngon miệng, được thưởng thức trong suốt mùa lễ. Và trong khi các truyền thống cũ có được sự thay đổi nhằm hợp với thời gian hiện tại và chú trọng nhiều vào việc dành thời gian bên nhau để lưu lại những kỷ niệm đẹp. 

1. Bắt đầu từ Mùa Vọng (Advent):

Mùa Giáng Sinh ở Thụy Điển không chỉ bắt đầu vào đêm 24 tháng 12 mà thực tế đã rộn ràng từ bốn tuần trước đó với Mùa Vọng (Advent). Đây là khoảng thời gian chuẩn bị tinh thần và thể chất cho lễ hội chính.

• Nến Mùa Vọng (Adventsljusstake): Một trong những biểu tượng đặc trưng của Mùa Vọng ở Thụy Điển là chân nến Mùa Vọng. Thường có bốn cây nến, mỗi cây được thắp lên vào mỗi Chủ Nhật của Mùa Vọng. Cây nến đầu tiên được thắp vào Chủ Nhật đầu tiên sau ngày 30 tháng 11, cây thứ hai vào Chủ Nhật thứ hai, và cứ như vậy cho đến khi cả bốn cây nến đều cháy vào Chủ Nhật cuối cùng trước Giáng Sinh. Ngày nay, người ta cũng thường dùng các chân nến điện có hình vòng cung với nhiều ngọn nến nhỏ, đặt trên cửa sổ để tạo không khí ấm áp và rực rỡ trong những ngày đông giá rét.
• Ngôi Sao Mùa Vọng (Adventsstjärna): Một biểu tượng khác không thể thiếu là ngôi sao Mùa Vọng. Những ngôi sao bằng giấy hoặc nhựa, thường có đèn bên trong, được treo trên cửa sổ mỗi nhà. Ánh sáng dịu nhẹ từ ngôi sao tượng trưng cho ngôi sao Bethlehem dẫn đường cho các nhà thông thái đến với Chúa Hài Đồng.
• Lịch Mùa Vọng (Adventskalender): Để đếm ngược đến ngày Giáng Sinh, trẻ em Thụy Điển thường có lịch Mùa Vọng. Mỗi ngày từ 1 đến 24 tháng 12, các em sẽ mở một ô cửa trên lịch để nhận một món quà nhỏ, thường là sô cô la hoặc một món đồ chơi. Đài truyền hình Thụy Điển (SVT) cũng thường phát các chương trình đặc biệt theo dạng lịch Mùa Vọng, mỗi ngày một tập, rất được trẻ em yêu thích.

2. Chuẩn bị và Trang trí:

Những tuần trước Giáng Sinh là thời gian bận rộn với việc mua sắm, dọn dẹp nhà cửa và trang trí. Người Thụy Điển rất chú trọng đến việc tạo ra một không gian ấm cúng và lễ hội.

• Cây Thông Noel (Julgran): Giống như nhiều quốc gia khác, cây thông Noel là trung tâm của lễ Giáng Sinh ở Thụy Điển. Cây thông thật thường được mua về và trang trí trong những ngày gần đến Giáng Sinh. Việc trang trí cây thông là một hoạt động gia đình, với những quả châu lấp lánh, đèn nháy đủ màu sắc, dây kim tuyến và đặc biệt là những lá cờ Thụy Điển nhỏ xíu. Ngọn cây thường được gắn một ngôi sao hoặc một món đồ trang trí đặc biệt.
• Julpynt (Đồ Trang Trí Giáng Sinh): Bên cạnh cây thông, nhà cửa được trang hoàng bằng nhiều đồ trang trí khác như vòng nguyệt quế, hình tuần lộc, ông già Noel (Jultomten), và đặc biệt là Julbock. Julbock là một con dê được làm từ rơm, có lịch sử từ thời Viking và vẫn là một biểu tượng Giáng Sinh quan trọng ở Thụy Điển. Nó có thể có kích thước từ nhỏ xíu để bàn cho đến kích thước lớn đặt ngoài trời.
• Chợ Giáng Sinh (Julmarknad): Từ cuối tháng 11, khắp Thụy Điển xuất hiện các chợ Giáng Sinh. Đây là nơi mọi người có thể mua sắm đồ trang trí thủ công, quà tặng, các món ăn đặc trưng của mùa đông như bánh quy gừng (pepparkakor) và rượu ngâm nóng (glögg). Không khí tại các chợ Giáng Sinh luôn náo nhiệt và ấm áp, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách.

3. Ẩm thực Giáng Sinh (Julbord):

Bữa tiệc Giáng Sinh truyền thống của Thụy Điển được gọi là Julbord, một bữa tiệc buffet thịnh soạn với vô số món ăn đặc trưng. Julbord thường được thưởng thức vào đêm Giáng Sinh (Julafton) hoặc đôi khi vào những ngày trước đó trong các buổi tiệc công ty hoặc gia đình.

• Các món cá: Julbord không thể thiếu các món cá, đặc biệt là cá trích (sill) được chế biến theo nhiều cách khác nhau (muối, ngâm giấm, sốt mù tạt…), gravlax (cá hồi ướp muối và thì là), và lutfisk (cá tuyết khô ngâm nước).
• Thịt nguội và xúc xích: Các loại thịt nguội như julskinka (giăm bông Giáng Sinh luộc hoặc nướng), pate, và nhiều loại xúc xích khác cũng là phần quan trọng của Julbord.
• Món chính: Thường có thịt viên (köttbullar) nhỏ, sườn heo nướng (revbenspjäll), và đôi khi có cả gà tây hoặc vịt quay.
• Các món rau: Đi kèm với các món thịt và cá là các món rau như bắp cải đỏ ngâm giấm (rödkål), khoai tây luộc, và janssons frestelse (một món casserole làm từ khoai tây, hành tây và cá cơm).
• Bánh mì và pho mát: Nhiều loại bánh mì, đặc biệt là bánh mì dẹt (knäckebröd), và các loại pho mát địa phương cũng được bày biện trên bàn tiệc.
• Đồ ngọt: Kết thúc bữa tiệc là các món tráng miệng ngọt ngào như risgrynsgröt (cháo gạo với hạnh nhân), đôi khi có một quả hạnh nhân được giấu bên trong, người tìm thấy sẽ gặp may mắn trong năm tới. Ngoài ra còn có lussekatter (bánh mì nghệ tây), pepparkakor (bánh quy gừng), và kẹo.
• Đồ uống: Các loại đồ uống truyền thống trong dịp Giáng Sinh bao gồm glögg (rượu ngâm nóng với gia vị và hạnh nhân, nho khô), julmust (một loại nước ngọt đặc trưng của Thụy Điển, có hương vị tương tự như bia root nhưng ngọt hơn), và bia Giáng Sinh (julöl).

4. Đêm Giáng Sinh (Julafton) – Ngày Quan Trọng Nhất:

Ngày 24 tháng 12, đêm Giáng Sinh, là ngày lễ chính và quan trọng nhất ở Thụy Điển.

• Xem phim hoạt hình Donald Duck: Một truyền thống kỳ lạ nhưng rất được yêu thích là cả gia đình cùng nhau xem chương trình đặc biệt “Kalle Anka och hans vänner önskar God Jul” (Donald Duck và những người bạn chúc Giáng Sinh vui vẻ) trên truyền hình vào lúc 3 giờ chiều. Chương trình này đã trở thành một phần không thể thiếu của đêm Giáng Sinh Thụy Điển từ những năm 1960.
• Thăm mộ: Nhiều gia đình Thụy Điển có truyền thống đến thăm và thắp nến trên mộ của những người thân yêu đã khuất vào đêm Giáng Sinh. Các nghĩa trang được thắp sáng bởi hàng ngàn ngọn nến lung linh, tạo nên một khung cảnh trang nghiêm và cảm động.
• Ông già Noel (Jultomten): Trẻ em Thụy Điển rất mong chờ sự xuất hiện của Jultomten, ông già Noel. Jultomten thường được miêu tả là một người đàn ông lớn tuổi, mặc áo đỏ, đội mũ đỏ và mang theo một bao quà lớn. Theo truyền thống, ông đến gõ cửa và hỏi “Có em bé ngoan nào ở đây không?”. Sau đó, ông sẽ trao quà cho tất cả mọi người.
• Mở quà: Sau bữa tối Julbord, cả gia đình sẽ quây quần bên cây thông để mở quà. Đây là khoảnh khắc được mọi người, đặc biệt là trẻ em, mong đợi nhất.
• Tham dự lễ nhà thờ: Một số người Thụy Điển, đặc biệt là những người lớn tuổi và sùng đạo, sẽ tham dự lễ nhà thờ vào đêm Giáng Sinh hoặc sáng ngày Giáng Sinh (Juldagen).

5. Ngày Giáng Sinh (Juldagen) và Ngày Lễ Thánh Stephen (Annandag Jul):

Ngày 25 tháng 12 (Juldagen) thường là một ngày yên tĩnh, dành cho việc nghỉ ngơi, chơi đùa với những món quà mới và thăm hỏi người thân.

• Truyền thống buổi sáng sớm: Trong quá khứ, việc tham dự lễ nhà thờ sớm vào buổi sáng ngày Giáng Sinh là một truyền thống quan trọng. Ngày nay, nó không còn phổ biến như trước nhưng vẫn được một số người duy trì.
• Dành thời gian cho gia đình: Đây là ngày để các gia đình thư giãn sau những chuẩn bị và hoạt động của đêm Giáng Sinh. Mọi người có thể cùng nhau chơi trò chơi, xem phim hoặc thưởng thức những món ăn còn lại từ Julbord.

Ngày 26 tháng 12 (Annandag Jul), hay còn gọi là Ngày Lễ Thánh Stephen, thường là ngày để thăm hỏi bạn bè và người thân mà không có mặt vào đêm Giáng Sinh. Đôi khi, các bữa tiệc lớn hoặc các hoạt động thể thao cũng diễn ra vào ngày này.

6. Tinh thần Giáng Sinh ở Thụy Điển:

Giáng Sinh ở Thụy Điển không chỉ là một lễ hội tôn giáo mà còn là một dịp để mọi người quây quần bên nhau, thể hiện sự ấm áp và lòng tốt. Trong những ngày đông lạnh giá, ánh sáng từ nến và đèn trang trí mang lại sự ấm áp cho mỗi ngôi nhà. Tinh thần “hygge” của người Scandinavia, tập trung vào sự ấm cúng, thoải mái và tận hưởng những điều giản dị trong cuộc sống, được thể hiện rõ nét trong suốt mùa Giáng Sinh.

• Sự sẻ chia và lòng trắc ẩn: Mùa Giáng Sinh cũng là thời điểm để người Thụy Điển nhớ đến những người kém may mắn hơn. Các hoạt động từ thiện và quyên góp thường được tổ chức để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.
• Hòa mình vào thiên nhiên: Mặc dù là mùa đông, nhiều người Thụy Điển vẫn thích ra ngoài tận hưởng không khí trong lành và cảnh quan tuyết phủ (nếu có). Các hoạt động như trượt băng trên hồ đóng băng hoặc đi dạo trong rừng là những lựa chọn phổ biến.

Kết luận:

Mùa Giáng Sinh ở Thụy Điển là một sự kết hợp hài hòa giữa các truyền thống cổ xưa và những phong tục hiện đại. Từ việc thắp nến Mùa Vọng, trang trí nhà cửa bằng những biểu tượng đặc trưng, thưởng thức bữa tiệc Julbord thịnh soạn, cho đến việc quây quần bên gia đình xem phim hoạt hình và mở quà, tất cả tạo nên một không khí lễ hội ấm áp và đáng nhớ. Tinh thần sẻ chia, lòng tốt và sự trân trọng những khoảnh khắc bên người thân yêu là những giá trị cốt lõi mà người Thụy Điển muốn truyền tải trong mùa Giáng Sinh an lành này.

Nordics Education